بررسی اثر نانو‏مواد آهن و روی بر تولید هایپرسین در کشت کالوس و کشت سوسپانسیون ‏سلولی گل‏ راعی (hypericum perforatum l.)

گل راعی (l. (hypericum perforatum یکی از گیاهان دارویی است که حاوی متابولیت های ثانویه هایپرسین و هایپرفورین می باشد. این متابولیت ها دارای خاصیت ضد ایدز، ضد سرطان و ضد افسردگی می باشند. در بخش اول این پژوهش، به بررسی غلظت هورمونی و ریزنمونه مناسب (ریشه، ساقه و برگ)، جهت تولید کالوس برای کشت سوسپانسیون سلولی پرداخته شد. در این قسمت، هورمون های 2,4-d، پیکلورام، ایندول استیک اسید (0، 5/0، 1 و 2 میلی گرم بر لیتر) و بنزیل آمینوپورین (0، 4/0 و 8/0 میلی گرم بر لیتر) مورد استفاده قرار گرفتند. غلظت 5/0 میلی گرم بر لیتر پیکلورام و 4/0 میلی گرم بر لیتر بنزیل آمینو پورین، بهترین غلظت هورمونی و ریزنمونه ساقه بهترین ریزنمونه برای کالوس دهی بود. در مرحله دوم، اثر غلظت های مختلف نانو اکسید روی و آهن (0، 25، 50، 75 و 100 پی پی بی) بر میزان کالوس دهی و زنده مانی کالوس گل راعی سنجیده شد. نانو اکسید روی در غلظت 100 پی پی بی دارای اثر مثبت و نانو اکسید آهن در غلظت 100 پی پی بی دارای اثر منفی بر شاخص های مورد نظر بود. در مرحله سوم، اثر نانوذرات ذکر شده در بالا در غلظت های (0، 50، 100 و150 پی پی بی) در کشت سوسپانسیون سلولی بر میزان تولید هایپرسین و هایپرفورین بررسی شد. اندازه گیری این دو متابولیت با دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا انجام شد. نتایج نشان داد که غلظت 100 پی پی بی از نانوذرات اکسید روی و آهن بیشترین اثر را بر تولید هایپرسین و هایپرفورین دارند. با توجه به پتانسیل بالای نانوذرات برای افزایش تولید متابولیت های ثانویه و اثر مثبت آن ها بر تولید این متابولیت ها استفاده از آن ها برای بهره برداری بیشتر از گیاهان دارویی توصیه می شود..